Japanse tuin Dierenpark Amersfoort

Gister avond heb ik voor mijn collega vrijwilligers een presentatie over de Japanse tuin in Dierenpark Amersfoort gegeven.
Na een haperende start (mijn presentatie was gemaakt in de nieuwste versie van Powerpoint en dat pikte de laptop daar niet) maar na wat conversie werk kon ik dat beginnen.
Mijn presentatie was opgedeeld in een stukje over de Japanse cultuur met name de Shinto religie

CULTUUR

De Japanner heeft een bijzondere binding met de natuur. de natuur is een parallel met het leven van de mens,
Het ontluiken van de natuur in het voorjaar, de kracht van de natuur in de zomer,
het naderend verval in de herfst en de uiteindelijke en onvermijdelijke dood in de winter.
Dit komt voort vanuit het Shinto.
Liefde en eerbied voor de natuur speelt daarin een grote rol. Waterval, een steen of een bloem hebben vaak een religieuze betekenis, zoals de lotus voor het boeddhisme en het bloemschikken (ikebana) dat uit de boeddhistische wereld komt. Men ziet overal in Japan veel afbeeldingen van bloemen, in schilderijen, op kimono's en zij zijn vaak verwerkt in de wapens van belangrijke families, zoals chrysanten in het wapen van de Tokugawa familie.
Door de eeuwen heen speelde in deze beleving de kersenbloesem, ook wel sierkers of prunus genoemd, een hoofdrol. In Japan spreekt men van de sakura. Het is met deze kersenbloesem alsof na een koude winter de aarde alle energie heeft samengeperst in de schitterende bloei van deze bloem. Hoe hevig en schitterend de bloei ook is, zij is, net als het leven, van kortstondige duur. Het verwaaien van de bloesems tekent het einde van het leven. Ook heeft de natuur met regen en wind invloed op de lengte van de bloei, zoals ook in het menselijk leven de natuur zijn invloed heeft en de mens maar een nietig schepsel is, een willoos slachtoffer van de grillen van de natuur.
De leer van Confucius heeft er een aspect aan toegevoegd: zoals niet alle bomen en bloemen even mooi bloeien zo dient ook elk mens genoegen te nemen met de plaats die de natuur hem heeft toebedeeld.
Het klimaat van Japan is bijzonder geschikt voor de Sakura en omdat Japan een lang land is dat vanuit de subtropen omhoog reikt naar het koude noorden, is er in de maanden april en mei een soort kersenbloesemfront (sakura zensen) dat in de loop van een aantal weken optrekt naar het noorden. In het zuiden van Kyushu bloeit de sakura rond eind maart en dit schuift langzaam naar het noorden.
Begin mei is dit front in Hokkaido in het noorden aangekomen. De radio en tv geven altijd aan waar het front zich precies bevindt. Iedereen gaat dan kijken naar de bloeiende sakura.
De Japanse televisie besteed dagelijks aandacht aan de bloeiende bomen.
Hele pelgrimstochten worden ondernomen om de bloeiende bomen te zien.
In de herfst kent men een ander fenomeen: het verkleuren van de Japanse esdoorn (de momiji). Het verkleuren van groen, naar geel en rood, is een adembenemend gezicht en vanaf eind oktober, tot eind november (afhankelijk van het gebied) worden er excursies georganiseerd om dit te bekijken. Ook dit is een front, dat meestal rond eind september in Hokkaido begint en langzaam naar het zuiden schuift. Half november komt het front meestal aan in Tokyo en Kyoto.

Verder kwam er een klein stukje over de verschillende stijlen tuinen die je kan tegen komen.

Reden aanleg tuin in dierenpark

Jan Cock Blomhoff (Amsterdam 5 augustus 1779 - Amersfoort, 15 augustus 1853) oefende aan het begin van de 19e eeuw belangrijke functies uit op de Nederlandse handelsnederzetting in Japan.


Van 1809 tot 1817 was hij pakhuismeester van de Nederlandse factorij op het schiereiland Dejima bij Nagasaki. Van 1817 tot 1824 was hij er "opperhoofd". Na terugkomst in Nederland stichtte hij het landgoed Birkhoven bij Amersfoort.
Na het overlijden van zijn zoon en diens vrouw wordt het landgoed Birkhoven verkocht aan de gemeente Amersfoort onder de voorwaarden dat alles een recreatie bestemming blijft houden.
Wat nu Birkhoven heet werd vroeger in de volksmond de “Japanse Bosjes” genoemd, omdat Blomhoff in Japan gewoond had en hij de meeste aanplant gedaan heeft van het huidige Birkhoven.
Als eerbetoon aan Jan Cock Blomhoff is de familie Vis in 1993 begonnen met de aanleg van de Japanse tuin in het dierenpark.

BOUW

Ontwerper : Kees Ouwens (nu ontwerper in Japan)
Aanleg begonnen in 1993
Zen gedeelte aanleg begonnen in 1994
In 1998 bestond Dierenpark Amersfoort 50 jaar en kregen de bezoekers een Japanse tuin cadeau.
Traditionele Japanse tuin.
Bouwtijd over een periode van 3 jaar.
Alle stenen, ongeveer 120.000 kg., komen uit Oostenrijk.
Alle lantaarns, dakpannen, bamboe materialen, en sommige bomen zijn geimporteerd uit Japan.
Grootste probleem was om alle werkzaamheden conform wensen ontwerper uit te voeren.


Bij zonder aan deze tuin is dat hij het hele jaar toegankelijk is voor bezoekers. Dit in tegenstelling met andere Japanse tuinen zoals bijvoorbeeld die in Clingedael.

Hier nog een link naar 2 andere tuinen in Nederland.


Omdat ik niet alle elementen van mijn presentatie hier kan laten zien, leek het me het beste om af te sluiten met een aantal foto's.